Tijdens de algemene beschouwingen in de gemeenteraad in Bladel heb ik namens D66 deze tekst uitgesproken:
“Nu de fusie is verworpen en Bladel voor zelfstandigheid heeft gekozen willen wij stilstaan bij wat dat te betekenen heeft. Wat betekent deze keuze voor zelfstandigheid.
Momenteel wordt met de Kempengemeenten gesproken over een gezamenlijke agenda, en ook in het MRE worden onderwerpen bepaald die samen opgepakt moeten worden. Met de keuze voor zelfstandigheid, zou Bladel er goed aan doen om te bepalen welke onderwerpen zelfstandig opgepakt moeten worden.
Zoals wij in de verschillende commissies hebben aangegeven missen wij stuurelementen in de begroting. In de begroting lezen we algemeen verwoorde ambities opgeschreven, maar wat dit betekent en wat dit op moet leveren en hoe dit te bereiken wordt veelal vergeten.
Maar laat ik beginnen met een financiële beschouwing. In de ogen van D66 is er sprake van een kwetsbare financiële situatie. Het college predikt een hosannaverhaal maar in werkelijkheid zijn we erg afhankelijk van de uitkering uit het gemeentefonds. 1% minder uit het gemeentefonds betekent al een tekort op de begroting. Met de wetenschap dat de uitwerking van het raadsprogramma, maar ook het coalitieprogramma, nog niet is verwerkt in de begroting en ook het Interbestuurlijk Programma nog niet is opgenomen terwijl daarmee wel rekening is gehouden in de uitkering uit het gemeentefonds, betekent dit in de ogen van D66 dat een te rooskleurig beeld wordt geschetst. Tijdens de voorbereiding in de commissie MAZ heeft D66 ook gewezen op de onzekerheden die wellicht voortvloeien uit de herverdeling van het gemeentefonds en de effecten die dit kan hebben op de financiële huishoudens van gemeenten met minder dan 50.000 inwoners. Willens en wetens je kop in het zand steken en de toekomstige generaties opzadelen met de risico’s vindt D66 niet gepast.
Op het gebied van veiligheid zouden we graag zien dat gerapporteerd wordt op het aantal druggerelateerde misdrijven, op de dekkingsgraad van buurtpreventie, maar ook op het percentages dat ambulances binnen de gestelde tijd aanwezig zijn. Wij zien het als volstrekt onwenselijk dat Bladel hier een eigen koers in kiest, en zijn van mening dat dit onderwerp het best in de MRE opgepakt kan worden.
Voor Verkeer en Vervoer missen wij stuurcijfers op sluipverkeer, doorstroom, laadpalen en openbaar vervoer. Enkel een ambitie om doorstroming te verbeteren en sluipverkeer tegen te gaan zegt niets als we niet weten wat de huidige situatie is. Ook de uitstoot van fijnstof door het verkeer bedreigt het leefklimaat van onze inwoners en zou moeten worden gemonitord en gereduceerd. Het verbeteren van doorstroming, het aanpakken van sluipverkeer en het inzetten op verbetering van het openbaar vervoer zijn problemen die wij delen met onze buurgemeentes. Wij stellen dan ook voor om deze portefeuille zoveel mogelijk in Kempenverband op te pakken.
De economie is de laatste jaren ook een belangrijke prioriteit van Bladel geweest. Opvallend hierbij is dat hier wel de juiste beleidsindicatoren in de begroting staan. Op economisch gebied is Bladel een gezonde gemeente. Er is veel werk, en ook net buiten de gemeente zijn voldoende arbeidsmogelijkheden te vinden. Bladel is sterk in detailhandel, toerisme en in de maakindustrie. Het versterken van het toerisme en hier meer vruchten van plukken door de detailhandel kan volgens D66 door het verblijfsklimaat in het centrum van Bladel te versterken. De echte kracht van ons toerisme ligt in de natuur; wandel- en fietspaden die gemeentegrenzen overstijgen. Wellicht kan nog gerapporteerd worden op het aantal toeristische overnachtingen. Werkgelegenheid en vestigingsklimaat zijn al lang de schaal van de gemeente ontgroeid. Vanuit de ondernemers klinkt de roep om fusie het hardst. Het opschalen naar Kempenniveau van dit hoofdstuk is dan ook de inzet van D66, al liggen hier zeker uitdagingen die lokaal op te pakken zijn.
In de commissie Inwoners hebben wij onze zorg over de peuterspeelzalen al geuit. Door wijzigingen in landelijk beleid ontstaat het risico dat kinderen die het het hardste nodig hebben niet meer naar de peuterspeelzaal gaan. Wij vragen het college om hier kort op de bal te spelen. De beleidsindicatoren zijn vrij negatief geformuleerd. Wij zouden graag monitoren op het aantal kinderen dat wel naar de peuterspeelzaal, het lager en middelbaar onderwijs gaat. Hoewel samenwerking met de buurgemeenten op dit hoofdstuk logisch is, is hier geen aanleiding om dit op te schalen.
In het hoofdstuk Sport, Cultuur en Recreatie missen wij de impact van het experiment met het IJslands model. Als jongeren van de drank en drugs gehouden worden door ze een nuttige bezigheid te geven, verwachten wij dat dat behoorlijke impact gaat hebben op dit beleidsterrein. We beseffen ons dat het op dit moment lastig is om hier een prijskaartje op te plakken, maar D66 pleit ervoor om budgettaire ruimte te creëren om dit experiment ook te laten slagen. Het IJslands experiment wordt terecht op Kempenniveau opgepakt. Hopelijk gaan de Kempengemeentes dit ook consequent door vertalen in beleid op Sport, Cultuur en Recreatie.
De integrale aanpak die door de gemeente is gekozen in het Sociaal Domein wordt door D66 ondersteund. De transformatie van WVK tot participatiebedrijf is in onze ogen een goede keuze. We moeten ervoor waken dat iedereen mee kan blijven doen in de maatschappij. Wij maken ons wel zorgen dat mensen straks niet meer bij één loket terecht kunnen voor zowel financiële als zorgvragen. Hierin lijkt de gekozen oplossing niet in lijn met het beleid, immers het merendeel van de zorgvragen is onlosmakelijk verbonden met problemen van financiële aard. Ook maken wij ons zorgen over de oplopende tekorten op jeugdzorg. In de begroting lezen wij onvoldoende maatregelen om dit tij te doen keren. Wij willen niet dat jongeren de nodige zorg ontzegd wordt, maar beseffen ook dat geld maar één keer uitgegeven kan worden. Als hierin keuzes gemaakt moeten worden, horen we dit liever tijdig, dan dat er achteraf een tekort blijkt te zijn. Het Kempenniveau is voor ons de juiste schaal om dit beleidsterrein in op te pakken.
In het hoofdstuk Volksgezondheid en Milieu ontbreken nagenoeg alle beleidsindicatoren. Wij zijn erg geïnteresseerd in de hoeveelheid energie die in de gemeente gebruikt wordt, de hoeveelheid energie die in de gemeente groen wordt opgewekt en de energiebesparende maatregelen die bedrijven de komende jaren gaan realiseren. Hoeveel zonnepanelen liggen er in de gemeente? Op dit gebied mag de gemeente ook naar zichzelf kijken. Wat is de CO2 footprint van de eigen organisatie? Hoeveel afval produceert de gemeente? In hoeverre slaagt de organisatie erin om duurzaam in te kopen? In de discussie over veeteelt hebben we het regelmatig over klachten over geur gehad, maar deze getallen lees ik niet terug. Fijnstof in de lucht had ik al bij Verkeer genoemd, maar heeft natuurlijk ook andere oorzaken en past dan ook hier. Hoe staat het met de asbestsanering? Hoeveel m² daken moeten nog? In de komende jaren moeten huishoudens van het gas af. Ook hierin zouden wij graag de voortgang gemonitord zien. Samen met de andere Kempengemeenten heeft Bladel de ambitie om in 2025 energieneutraal te zijn. Er is ondertussen geen mens meer die gelooft dat die ambitie realistisch is. Graag horen wij waar we wel kunnen staan in 2025 en op welke termijn we wel energieneutraal kunnen zijn. Wij zijn het er van harte mee eens dat dit onderwerp Kempenbreed wordt opgepakt.
De overall visie van het college op Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Stedelijke Vernieuwing wordt door D66 gedeeld. Energieneutraal worden heeft grote gevolgen voor de inrichting van de dorpen en het buitengebied. We zijn blij dat naar oplossingen gezocht wordt voor vrijkomende agrarische bedrijven. We zouden graag zien hoeveel dit er zijn. Over de zogenoemde Groene Long zijn we nog niet uit. Dit lijkt de meest logische locatie voor woningbouw, maar we hechten ook grote waarde aan het groene karakter van Bladel. We wachten met spanning op ontwikkelingen rondom de MFA Hapert. Wat zijn de extra kosten van de vertraging geweest? Ook bij de Egyptische Poort zijn wij erg benieuwd naar de financiële onderbouwing en technische toetsing van de plannen. Ook op dit terrein wordt al volop in Kempenverband aan kennisdeling gedaan.
Samenvatten zien wij dat Veiligheid het best op MRE niveau opgepakt kan worden, onderwijs prima op Bladel niveau past en dat alle andere terreinen op Kempenniveau thuis horen en daar voor een groot deel ook al liggen. Ook zien we dat in de begroting beleidsindicatoren ontbreken waarmee we kunnen toetsen of het gevoerde beleid het gewenste effect heeft. D66 dient dan ook twee moties in:”
Motie Fusie (Verworpen 5-14)
Motie Beleidsindicatoren (Aangenomen 19-0)
